Streszczenie: Wstęp; Rozdział 1. Niektóre aspekty przemocy w szkole opisane w literaturze: 1. Szkoła w teoretycznej perspektywie socjologii i pedagogiki krytycznej; 2. Inne nurty badań przemocy w szkole; Rozdział 2. Teoria stosunku wychowawczego Floriana Znanieckiego jako teoretyczny kontekst badań nad przemocą - sprecyzowanie problemu: 1. Stosunki wychowawcze jako szczególny rodzaj stosunków społecznych; 2. Elementy stosunku wychowawczego; 3. Przymus a przemoc; Rozdział 3. Problematyka badawcza: 1. Cele pracy; 2. Projektująca definicja przemocy; 3. Problemy, hipotezy, zmienne; 4. Metody, techniki, narzędzia badawcze; 5. Dobór próby, teren i przebieg badań; Rozdział 4. Środowisko wychowawcze szkoły: 1. Rozmiary opresji i patogenne sytuacje wychowawcze; 2. Relacje nauczyciel-uczeń; A) Kategorie opresji; B) Kategorie opresji w różnych typach szkół; 3. Relacje uczeń-uczeń; A) Kategorie opresji; B) Kategorie opresji w różnych typach szkół; 4. Liczebności grup - badanej i kontrolnej; Rozdział 5. Relacja nauczyciel-uczeń w kontekście wybranych form przemocy - grupa A: 1. Agresja nauczyciela wobec ucznia; A) Płaszczyzna obowiązków; B) Płaszczyzna behawioralna; C) Płaszczyzna afektywna; 2. Rozbójnicze wymuszenie; A) Płaszczyzna obowiązków; B) Płaszczyzna behawioralna; C) Płaszczyzna afektywna; Rozdział 6. Relacja nauczyciel-uczeń w kontekście wybranych form przemocy - grupa B: 3. Agresja nauczyciela wobec ucznia; A) Płaszczyzna obowiązków; B) Płaszczyzna behawioralna; C) Płaszczyzna afektywna; 4. Rozbójnicze wymuszenie; A) Płaszczyzna obowiązków; B) Płaszczyzna behawioralna; C) Płaszczyzna afektywna; Rozdział 7. Analiza porównawcza wybranych form przemocy w poszczególnych płaszczyznach relacji nauczyciel-uczeń w grupach A i B: 5. Agresja nauczyciela; A) Płaszczyzna obowiązków; B) Płaszczyzna behawioralna; C) Płaszczyzna afektywna; 6. Poziom istotności różnic między grupami w odniesieniu do agresji nauczyciela; 7. Rozbójnicze wymuszenie; A) Płaszczyzna obowiązków; B) Płaszczyzna behawioralna; C) Płaszczyzna afektywna; 8. Poziom istotności różnic między grupami w odniesieniu do rozbójniczego wymuszenia; Zakończenie; Dwie drogi wpływu przemocy na stosunki wychowawcze w szkole; a) Wpływ bezpośredni; b) Wpływ pośredni